URTEB Uluslararası Rekabet ve Teknoloji Birliği
Değerli okuyucular;
Taslak Gümrük Kanunu üzerinde incelemelerimiz “Kararlar” ve “Uzlaşma” başlıkları ile devam ediyor
.
Başvuru üzerine alınan kararlar
MADDE 24: (1) Gümrük idarelerinden gümrük mevzuatının uygulanmasına ilişkin bir karar vermesini talep eden kişi, kararın verilebilmesi için gerekli bütün bilgi ve belgeleri ibraz etmekle yükümlüdür. Karar, birden fazla kişi tarafından talep edilebilir ve birden fazla kişiyi ilgilendirebilir.
(2) Yönetmelikle belirlenen haller dışında, yetkili gümrük idaresi, başvuru sahibince gümrüğe ilişkin asıl kayıtların tutulduğu veya bunlara erişim sağlandığı ve karar kapsamındaki faaliyetlerin tamamının veya bir kısmının yürütüldüğü yerdeki gümrük idaresidir.
(3) Yetkili gümrük idaresi, aksi belirtilmedikçe, gecikmeksizin ve başvurunun alındığı tarihten itibaren en geç altmış gün içerisinde karar alır ve başvuru sahibine bilgi verir. Ancak, bu süreye uyulmasının mümkün olmaması halinde, sürenin dolmasından önce süre aşımını haklı kılan gerekçeler ile talep hakkında karar vermek için gerekli görülen ek süre de belirtilerek başvuru sahibine bilgi verilir. Aksi belirtilmedikçe, bu ek süre otuz günü geçemez. Bu süreler içinde cevap verilmezse talep reddedilmiş sayılır. Bu fıkrada belirtilen ek süreye ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, başvuru sahibinin gerekli şartları yerine getirmek için ek süre talep etmesi halinde, gümrük idareleri karar alma süresini uzatabilirler. Talep edilen ek süre, gerekçesiyle birlikte kararı alacak olan gümrük idaresine bildirilir. Bu sürelere ilişkin istisnalar getirmeye, süreleri arttırmaya ve kısaltmaya Bakanlık yetkilidir. Ancak karar alma süresi başvuru tarihinden itibaren altı ayı geçemez.
MADDE 24: Gümrük mevzuatının uygulanmasına ilişkin kararların verilme süresi 60 gün olarak belirlenmiştir. Sürenin çok uzun olduğunu, 30 gün olarak belirlenmesinin uygun olacağını düşünmekteyiz. Karar alma sürecinin de 6 ay olarak belirlenmiş olmasının iş dünyası üzerinde ciddi zaman problemi yarattığını, geçmiş deneyimlerimizden biliyoruz. Bu süreninde en çok 4 ay ile sınırlandırılması iş dünyamız için yerinde olacaktır.
Uzlaşma
MADDE 37: (1) Gümrük idarelerince düzenlenen ek tahakkuk ve ceza kararı muhteviyatı alacaklar için yükümlü veya ceza muhatabı tarafından uzlaşma başvurusu yapılabilir. Uzlaşmanın kapsamına;
a) Beyan ile gümrük idaresi tarafından yapılan tespit sonucunda belirlenen farklılıklara ilişkin tebliğ edilen gümrük vergileri alacakları
b) Gümrük idaresi tarafından tespit edilmesinden önce beyan sahibi tarafından bildirilen farklılıklara ilişkin tebliğ edilen gümrük vergileri alacakları
c) Bu Kanun ve ilgili diğer kanunlar uyarınca gümrük idaresi tarafından düzenlenen idari para cezaları, girer.
(2) Uzlaşma talebi, henüz itiraz başvurusu yapılmamış veya itiraz edilmiş olmakla birlikte itirazı henüz sonuçlandırılmamış gümrük vergileri ve idari para cezaları için, tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde yapılır. Uzlaşma talebinde bulunulması halinde, itiraz veya dava açma süresi durur, uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi halinde süre kaldığı yerden işlemeye başlar, ancak sürenin bitimine beş günden az kalmış olması halinde süre beş güne tamamlanır. Uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi halinde yeniden uzlaşma talebinde bulunulamaz.
(3) Gümrük vergileri ve cezalarına ilişkin fiilin, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununda yer alan kaçakçılık suçları ile ilişkili olması halinde bu madde hükmü uygulanmaz.
(4) Bu madde kapsamında yapılan uzlaşma talepleri, gümrük uzlaşma komisyonları tarafından değerlendirilir. Gümrük uzlaşma komisyonlarının kurulması, çalışması ile bu madde kapsamında yapılacak işlemlere ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.
(5) Gümrük uzlaşma komisyonları çalışmaları gizlidir. Uzlaşma tutanakları kesin olup gereği idarece derhal yerine getirilir. Vergi yükümlüsü veya ceza muhatabı, üzerinde uzlaşılan ve tutanakla tespit olunan hususlar hakkında dava açamaz ve hiçbir mercie şikâyette bulunamaz.
(6) Uzlaşılan gümrük vergileri ve cezalar, uzlaşma tutanağının tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenir. Uzlaşılan vergilere ilişkin vergi yükümlülüğünün başladığı tarihten uzlaşma tutanağının imzalandığı tarihe kadar geçen süre için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre belirlenen gecikme zammı oranında gecikme faizi uygulanır. Uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi halinde, genel hükümlere göre işlem yapılır.
(7) Bu madde uyarınca üzerinde uzlaşılan cezalar hakkında 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 17nci maddesi uyarınca ayrıca peşin ödeme indiriminden yararlanılamaz.
(8) Uzlaşma komisyonlarının başkan ve üyelerine, bu komisyonlardaki çalışmaları dolayısıyla verilecek ücret Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararıyla belirlenir.
MADDE 37: Maddede kısmi uzlaşmaya ait herhangi bir hüküm yer almamaktadır. Kanunda yer almasına rağmen, ceza kararlarına karşı yapılan uzlaşma talepleri kabul görmekteyken, ek tahakkuk kararlarına karşı yapılan uzlaşma talepleri değerlendirilmemektedir. Ek tahakkuk kararlarına karşı yapılan uzlaşma taleplerinin değerlendirilmesi konusunda bir hüküm konulabilir.
Bilgi ve belgelerin saklanması
MADDE 41: (1) İlgili kişiler, 20nci maddenin birinci fıkrasında belirtilen bilgi ve belgeleri gümrük kontrolü amacıyla gümrük idaresince erişilebilir ve kabul edilebilir şekilde beş yıl süre ile saklamak zorundadırlar.
(2) Belge saklama süresi;
a) (b) bendinde öngörülen haller dışında, serbest dolaşıma girmek veya ihraç edilmek üzere beyan edilen eşya ile ilgili olarak, serbest dolaşıma giriş veya ihracat beyanlarına ilişkin belgelerin tescil edildiği yılın,
b) Nihai kullanımları nedeniyle vergi muafiyeti veya indirimli oranda gümrük vergisi ile Türkiye’de serbest dolaşıma giren eşya için, gümrük gözetiminin sona erdiği yılın,
c) Geçici depolanan veya başka bir gümrük rejimine tabi tutulan eşya için, geçici depolamanın sona erdiği veya gümrük rejiminin ibra edildiği yılın, sonundan itibaren işlemeye başlar.
(3) 83 üncü maddenin dördüncü fıkrası saklı kalmak kaydıyla, gümrük idareleri tarafından vergi yükümlülüğüne ilişkin gerçekleştirilen bir kontrolün, hiç alınmadığı veya noksan alındığı belirlenen vergilere ilişkin tebligat yapılmasını gerektirdiği ve bu durumun ilgili kişiye tebliğ edildiği hallerde, bilgi ve belgeler birinci fıkrada belirtilen süreye ek olarak üç yıl daha saklanmak zorundadır.
(4) Bilgi ve belgeler, itiraz edilmesi veya dava açılması halinde, birinci fıkrada belirtilen beş yıllık süre dolmuş olsa dahi, itiraz karara bağlanıncaya veya dava sonucu verilen hüküm kesinleşinceye kadar saklanmaya devam edilir.
MADDE 41: Gümrük işlemlerine ait zaman aşımı 3 yıl olmasına karşılık, sonradan kontrol işlemleri için 5 yıl müddetle bilgi ve belge saklanması istenmektedir. Bu mükelleflere yersiz yük getirmektedir. Bilgi ve belge saklama süresinin de 3 yıl ile sınırlandırılması gerekir.
AHMET ÖZENALP
Bursa OSB (Organize Sanayi Bölgesi) Denetim Kurulu Üyesi
URTEB (Uluslararası Rekabet ve Teknoloji Birliği) Genel Başkanı
