Gümrük Kanunu taslağı hakkında görüş ve değerlendirmeler (2)

Bugün taslağın “Bilgi sağlama” başlığı altında, gümrüğe kayıt, bilgilerin değişimi, gümrük idarelerince bilgi verilmesi, gümrük idarelerine bilgi verilmesi maddelerini inceleyeceğiz.

Kayıt

Madde 16: Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik yükümlüler, gümrük idaresine kayıt yaptırır.

Madde 16: Hangi işlem, gerekçe ve hangi yükümlüleri kapsayacağı, net şekilde metinde yer alması gereklidir.

Gümrük idareleri ve yükümlüler arasında diğer bilgilerin değişimi

Madde 18: (1) Gümrük idareleri ve yükümlüler arasında, gümrük mevzuatında belirtilmiş olanlar dışında da, bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde özellikle riskin tespiti ve önlem alınmasında karşılıklı işbirliği amacıyla kullanılabilecek bilgilerin değişimi verilerin korunmasına ilişkin mevzuat çerçevesinde yapılabilir. Bilgilerin değişimi, yazılı bir mutabakat kapsamında gerçekleştirilebilir ve yükümlülerin bilgisayar sistemlerine gümrük idarelerinin erişimini içerebilir.

(2) Sağlanan bilgiler aksi kararlaştırılmadıkça gizli tutulur.

Madde 18: Sınırları çok belirsiz olan bir tanımlamadır. Buradan hareketle gümrük idaresi gümrük yükümlüleri ile birlikte dışında kalanlardan da her türlü kişisel ve veya gizli veri veya bilgi isteyebilir. Bu sakıncalı sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle kanun maddesinde sınırların mutlaka net şekilde çizilmesi gereklidir.

Gümrük idarelerince bilgi verilmesi

Madde 19: (1) kişiler gümrük idarelerinden gümrük mevzuatının uygulanması hakkında bilgi talep edebilirler. Ancak bu tür bir talep, fiilen tasarlanan bir gümrük işlemine dayanmıyorsa reddedilebilir.

(2) gümrük idareleri, yükümlüler ve dış ticaret ile ilgili diğer kurumlarla düzenli iletişim ve işbirliği tesis eder. Gümrük idareleri, şeffaflığı sağlamak amacıyla gümrük mevzuatını, idari düzenlemeleri ve başvuru formlarını teknik imkanlar dahilinde elektronik ortamda sağlar.

Madde 19: Madde metninde “ancak bu tür bir talep, fiilen tasarlanan bir gümrük işlemine dayanmıyorsa reddedilebilir.” Hükmünü içermektedir. Bu ifade mükelleflerin bilgi edinme ve faaliyetlerini buna göre düzenlemelerini engellemektedir. Tasarlanma ifadesi sübjektif olup kişisel yoruma açıktır.

Gümrük idarelerine bilgi verilmesi

Madde 20: (1) Gümrük işlemleriyle doğrudan veya dolaylı olarak ilgili bulunan kamu kurum ve kuruluşları, gerçek ve tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan diğer kişi ve kuruluşlar, bakanlığın talebi üzerine gümrük vergilerinin kontrolü amacıyla eşyanın vergilendirme unsurlarına ilişkin bilgi ve belgeler de dahil olmak üzere, gümrük işlemleri ile sınırlı olmak kaydıyla belirlenen süreler içinde gerekli her türlü bilgi, belge ve bunlara ait her türlü ortamdaki kayıtları, bu kayıtlara erişimi sağlamak veya okunabilir hale getirmek için gerekli tüm bilgileri tam ve doğru olarak vermek ve gerekli kolaylığı sağlamakla yükümlüdür. Kendilerinden bilgi istenilen kişiler, özel kanunlarda yazılı gizlilik hükümlerini ileri sürerek bilgi vermekten kaçınamazlar.

Madde 20: Bu madde de 18. maddedeki gibi, sınırları çok belirsiz olan bir tanımlamadır. Buradan hareketle Gümrük İdaresi, Gümrük Yükümlüleri ile birlikte, dışında kalanlardan da her türlü kişisel ve veya gizli veri veya bilgi isteyebilir. Ayrıca bu madde mükellefler üzerinde bir baskı unsuru haline getirilebilir.

AHMET ÖZENALP

Bursa OSB (Organize Sanayi Bölgesi) Denetim Kurulu Üyesi
URTEB (Uluslararası Rekabet ve Teknoloji Birliği) Genel Başkanı