Rekabet Kurumu Başkanı Birol KÜLE’nin Yaş Meyve Sebze Fiyatlarına İlişkin Basın Açıklaması (25.3.2020)

Değerli Basın Mensupları,
Bugünlerde evde, işyerinde, sokakta, zihinlerimizde hepimizin tek bir konusu var. Küresel COVID-19 salgını, bu dalganın hayatımıza etkisi ve geleceğe dair yaşadığımız endişe. Bu süreçte başta sağlık çalışanlarımız olmak üzere kamu görevinde bulunan bizlerin en büyük görevi de bu salgının en az hasarla atlatılmasını temin etmek ve vatandaşlarımızın huzur ve güvenini korumak. Hastalığın Çin’de ortaya çıktığı ilk günden beri, Cumhurbaşkanımız önderliğinde kurumlarımız tam bir eşgüdüm içinde çalışıyor ve şükürler olsun çok başarılı gidiyoruz ve inşallah bu güven tesisini tüm kurumlar olarak sürdüreceğiz.
Bu süreçte devlet kurumlarımızın ve bizzat vatandaşlarımızın yanı sıra, özel sektörümüz, küçük esnafımız da milli birlik duygusuyla büyük fedakarlıklar yapıyor. Lakin beni rahatsız eden bir konu var ve maalesef bu konuda halen suiistimaller devam ediyor. Biliyorsunuz 2 gün önce Rekabet Kurumu olarak bir açıklama yaptık. Yaş meyve ve sebze piyasası başta olmak üzere gıda piyasasında “nasıl olsa alacaklar” diye fırsatçı bir yaklaşımla fahiş zamlar yapanları en ağır şekilde cezalandıracağımızı ifade etmiştik. Anlaşılan bazı taraflarca bu uyarımız çok iyi algılanamadı. Biz her gün ürün bazında çiftçimizden son tüketiciye giden tedarik zincirinde fiyattaki değişimi izliyoruz. Tarlada, serada bir fiyat artışı yok, arzda bir azalma yok. Akaryakıt maliyeti mi arttı? Depolama masrafı mı arttı? İşgücü maliyeti mi arttı? Bunların hepsine cevabımız hayır. Demek ki arz değer zincirindeki aktörler ölçüsüz fiyat artışları yoluyla “yapay bir kıtlık” yaratıyorlar. Normal zamanlarda tahammül edemeyeceğimiz bu tür uygulamaları bu dönemde evleviyetle cezalandıracağımızı ve bu cezaların ve süreçlerin krizin şiddetiyle doğru orantılı olacağını bilmeliler.
Milletçe bir mücadele döneminden geçiyoruz. Biz büyük bir şevkle risk algımızı bastırarak gece gündüz çalışıyoruz; esnafımız, ticaret erbabımızın çoğu salgını durdurmak için dükkanını kapamak zorunda kaldı. Herkes fedakarlık yapıyor. Böyle bir dönemde alçakça fırsatçılık yapanlara, vatandaşlarımız zor durumdayken hiçbir ekonomik gerekçeye dayanmadan fahiş zamlar yapanlara göz yumarsak görevimizi yapmamış oluruz, bunun hesabını ilgililerden sormazsak biz hesap verememiş oluruz. Hem vatandaşımızın bize verdiği görevi savsaklamış oluruz hem de vicdanen bu yükün altında kalırız.
Yarın yapacağımız toplantıda (haftalık Kurul toplantımız) bu yaş meyve sebze fiyatlarıyla ilgili soruşturmamızı görüşüp karara bağlayacağız. Rekabet Kanunu kapsamında verilebilen cezalar çok açık. Ancak Kurul’un ceza oranıyla ilgili takdir hakkı var ve üst orandan bu cezalara hükmedebileceğimizi hatırlatmalıyım. Son aldığımız kararlar ile verdiğimiz yüz milyonlara çıkan cezalarımız var. Çok açık söylüyorum fırsatçıların gözünün yaşına bakmayacağız ve en ağır cezaları verip bu kişi ve teşebbüsleri kamu oyuna ilan etmekten ve böylece bir iktisadi aktörün belki en büyük varlığı olan saygınlığını da sorgulatmaktan imtina etmeyeceğiz. Bu zor günlerde “ne kazansam kardır” mantığı ile bakan bir yaklaşımı bu piyasada tutmanın da bir manası olmadığını düşünüyorum. İşini düzgün bir şekilde yapan, piyasaya arzı devam ettiren, hak ettiği karı elde eden kimseyle sorunumuz yok, ancak fırsatçılık yapanların kapısı elbet bugün ya da yarın çalınacak. Rekabet düzeninin yani piyasa düzeninin bu dönemde başarısızlığa uğramaması, çökmemesi için her şeyi yapacağız. Haberleri olsun.
BİROL KÜLE
REKABET KURUMU BAŞKANI