URTEB Uluslararası Rekabet ve Teknoloji Birliği
URTEB Genel Başkanı Ahmet Özenalp ile sohbet eden sanayici ve iş insanları, özellikle son dönemde gümrük bürokrasisinin rekabeti engelleyici etkisinin olduğuna dikkat çekti. Özenalp’e Yatırım Teşvik Belgesindeki vergi Karmaşası ile ilgili dert yanan sanayiciler, sorunun çözülmesini talep etti. Konunun detayları ile ilgili açıklama ise yine URTEB BAŞKANI Özenalp’ten geldi.
“Ülkemizin rekabetini etkileyen her konu görev alanımız içindedir” ifadelerini kullanarak, sanayicinin yaşadığı sorunları daha önce de ilgili bakanlara mektup yazarak ileten URTEB (Uluslararası Rekabet ve Teknoloji Birliği) Genel Başkanı Ahmet Özenalp’ten yeni bir çağrı geldi. Özenalp bu kez, sanayicilerin son dönemde yaşadıkları sorunları dile getiren bir mektubunu Ticaret Bakanı Mehmet Muş’a gönderdi.
İşte Özenalp’in Ticaret Bakanlığı’na mektubu;
Sayın Ticaret Bakanım;
Uluslararası Rekabet ve Teknoloji Birliği’miz kurulduğu günden bugüne yatırım ortamının rekabetine zarar veren bürokratik sıkıntılarla ilgili çalışmalar yapmaktadır. Sanayicimiz, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de zor sınavlardan geçmektedir. Yatırım teşvik belgeleri kapsamında yatırımını tamamlamak isteyen sanayicilerimize bazı gümrüklerde teşvik mevzuatındaki bir değişiklik nedeni ile gümrük vergisi, ilave gümrük vergisi ve ceza teminatı istenmektedir. Hatta daha ileri gidilerek eşyanın tasfiye edileceği dahil tebligata yazılarak sanayicinin teminat verilmezse yatırım malının tasfiye edileceği dahi yazıya derç edilerek korku salınmaktadır.
Burada ifade etmeye çalıştığım uygulamayı bazı idarecilerimiz, “yasa böyle” diye savunabilir ancak yasanın böyle olmadığını, istenirse daha yumuşak geçişli ifadelerle yapılacağını artık her ticaret insanı özellikle sanayicilerimiz iyi biliyorlar.
Konuyu kısaca ifade etmem gerekirse bilindiği gibi ‘Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar’ın bazı maddelerinde yapılan değişiklikle, karara gümrük vergisi muafiyetinden yararlanmayacak Makine ve Teçhizat listesi (EK-8) de eklendi.
Buna göre, 29.06.2021 tarihinden sonra söz konusu eşyalar gümrük vergisi muafiyetinden yararlanmayacak. 29.06.2021 tarihinden önce düzenlenen teşvik belgeleri muafiyetten yararlanmaya devam edebilecekken bazı gümrük idareleri sanayiciyi zor durumda bırakarak, yatırıma konu eşyayı teminat almadan teslim etmemekte ısrar ediyor.
Dünyayı etkisi altına alan ekonomik zorluklara rağmen, yatırım yapmaya çalışan sanayiciler şimdi de değişen mevzuatın bürokratik uzantısı ile uğraşmak zorunda kalmamalıdır.
Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren, Yatırımlarda Devlet Yatırımları Hakkında Kararın değiştirilen maddelerine göre, 29.06.2021 tarihinden sonra, gümrük vergisi muafiyetinden yararlanamayacak Makine ve Teçhizat listesi belli oldu. “
Düzenlemenin üzerinden bir yıl geçti hala bu konunun bazı Ticaret Bölge Müdürlükleri tarafından anlaşılmaması, “halen açıklığa kavuşmayan hususlar var” diye yatırımcımızın zora sokulmasını anlamak mümkün değildir.
Aynı işlemi Uludağ Ticaret Bölge Müdürlüğü’ne bağlı Gemlik Gümrük Müdürlüğü’ Bursa Gümrük Müdürlüğü doğru anlıyor, doğru uyguluyor’ da ,neden Derince Gümrük Müdürlüğü farklı uyguluyor? Gümrükler arasındaki uygulanan bu farklı uygulamayı, sanayicimize anlatmanın mümkün olduğunu sanmıyoruz.
Sayın Bakanım;
İlgili konuya ilişkin düzenlemenin yürürlük tarihi sonraki teşvik belgelerini kapsadığını açıkça Bakanlığımız üst düzey yetkilileri yazılı olarak ilgililere bildirdiği halde (Sayın Dr. Mehmet Yurdal ŞAHİN Genel Müdür vekilimizce sizin adınıza imzalanmış “07.07.2021 tarihli E-10475851-401.99-2714324 ilgili yazının konuya ilişkin bölümü “
Söz konusu düzenleme ile getirilen hükümler, 29/6/2021 tarihi ve sonrasında yapılacak müracaatlara istinaden düzenlenen teşvik belgelerini kapsamakta olup, Genel Müdürlüğümüzce E-TUYS ortamında yapılan güncellemeler çerçevesinde ilgili Karar değişikliği uyarınca düzenleme kapsamına giren yatırım teşvik belgeleri eki ithal listelerde yer alan makine ve teçhizatların gümrük vergisi muafiyetinden yararlanıp yararlanmayacağı ilgili listelerde belirtilmektedir. “
Görüldüğü gibi yazıda anlaşılmayacak bir husus yok. Buna rağmen görev yapıyoruz düşüncesi altında sanayicilerimizin işlemlerinin geçiştirilmesi yatırım ortamına zarar vermektedir.
Kararda yapılan değişiklik, söz konusu tarihten önce düzenlenmiş yatırım teşvik belgelerini kapsamıyor. Yani bu tarihten önce alınmış yatırım teşvik belgelerinden gümrük vergisinin ve ilave gümrük vergisinin alınmaması gerekiyor. Ancak durum böyle olmasına rağmen, bazı gümrük müdürlüklerinin özellikle Derince Gümrük Müdürlüğü’nün sanayiciye sıkıntı yaşattığını biliyoruz.
Buna göre sanayicilerin, Derince Gümrük Müdürlüğü’nün verdiği gerek yazılı gerekse sözlü bildirime göre, söz konusu uygulamayı Bölge müdürlüklerinin talimatları ile yaptıklarını ifade etmişlerdir.
Sanayicilerimiz, Bölge müdürlüğü makamı ile yaptıkları görüşmede “Konuyla ilgili hala tereddütler yaşanıyor, bahse konu beyanname için gümrük vergisi, ilave gümrük vergisi ve oluşabilecek cezalar için teminat alınmadan eşya teslim edilmesinin söz konusu olmadığı” yönünde yanıt aldıklarını belirtmiştir.
Sayın Bakanım,
Yatırım Teşvik Kararı ve Bakanlığınızın sizin adınıza imzalayıp gönderdiği yazı ortada. Ancak gümrük müdürlüklerinin buna rağmen ne olur ne olmaz düşüncesi ile ilave teminat istemesi yasal değildir. Yasal olmadığı gibi ilave maliyettir. Gereksiz her işlemin sanayicimize maliyeti olduğu ise bir gerçektir. Bu tür işletmelerimizin kobi olduğu, paranın bir maliyetinin olduğu, birkaç günlük bir gecikmenin liman ücreti v.s bedellerle yatırımcıya rekabeti engelleyici bir hareket olarak yansıdığını özellikle gümrüklerimiz bilmek zorundadır. Bağlantı gümrük idaresinden kaynaklanan bir sorun var ise bu sorunu da Bölge Müdürlüğünüz çözmek zorundadır.
Yazımın başlığında vurguladığım gibi; “SANAYİCİNİN YATIRIM SÜRECİNE GÜMRÜK UYGULAMALARI KATKI SAGLAMALIDIR”
Bu konuya da sanayicimizin gündeminden kaldırılacak şekilde çözüm sunacağınıza inanıyorum.
Saygılarımla
URTEB (Uluslararası Rekabet ve Teknoloji Birliği) Genel Başkanı
Ahmet ÖZENALP
